Wanneer heb ik recht op een uitkering?

Voor een bijstandsuitkering moet je voldoen aan deze voorwaarden:

• Je moet inwoner zijn van Nederland
• Je moet 18 jaar of ouder zijn
• Je hebt geen inkomen meer of je inkomen is lager dan de bijstandsnorm die voor jou geldt
• Je mag niet te veel vermogen hebben

Inkomen

Als je inkomen lager is dan de bijstandsnorm die voor jou geldt, kun je een aanvullende bijstandsuitkering krijgen. Dit is bijvoorbeeld als je maar een paar uurtjes in de week werkt of een lage WAO-uitkering hebt. Als je helemaal geen inkomsten hebt, heb je recht op de hele bijstandsuitkering.

Vermogen

Heb je te veel vermogen? Dan heb je geen recht op een bijstandsuitkering. Onder vermogen verstaan we al je geld en spullen. Dat kan zijn een auto, een dure ketting, een caravan, een boot, cryptomunten etc. Als je de uitkering aanvraagt, onderzoekt de gemeente wat de totale waarde is van je vermogen.

Van deze totale waarde, worden je eventuele schulden afgetrokken. De uitkomst hiervan is je vermogen. Alleen schulden die je echt moet terugbetalen tellen mee. Een studieschuld hoort daar niet bij, omdat je geen directe betalingsverplichting hebt.

Heb je te veel vermogen? Dan staat er in de wet dat je daar voorlopig nog van moet leven. Je krijgt dan geen uitkering . Dit noemen we interen. Je geeft je geld dan op een verantwoorde manier uit.  Koop dus van je vermogen geen dure auto, zodat je sneller recht hebt op een uitkering. Dan kan de gemeente zeggen dat je je vermogen niet verstandig hebt besteed.

Je mag natuurlijk wel wat vermogen hebben naast je uitkering. Dit bedrag hangt af van je persoonlijke situatie:

* Maximaal vermogen = je geld en je waardevolle spullen – 1,5 keer de hoogte van de uitkering waar je recht op hebt

Als je onder deze bedragen zit, dan kom je aanmerking voor uitkering. Let op: elk jaar veranderen de bovenstaande bedragen.

Als je een bijstandsuitkering aanvraagt of hebt, houden we rekening met een vermogensgrens. Dat betekent dat je een maximaal bedrag aan bezittingen mag hebben. We tellen de waarde van al je bezittingen dan bij elkaar op. Het gaat dan om de volgende zaken:

• geld op bank en/of girorekeningen
• spaargeld
• cryptogeld
• aandelen en obligaties
• auto, motor, caravan( via de anwb koerslijst Link naar koerslijst)
• sieraden
• een boot

Alles wat van waarde is. Hoe hoog de vermogensgrens voor jou is, hangt af van je situatie. Voor alleenstaanden is de grens € 7.575,00. Voor alleenstaande ouders of gehuwden is de grens € 15.150,00. De hoogte van de vermogensgrens verandert één keer per jaar met een paar procent.

Heb je meer vermogen dan de grens? Dan moet je dit eerst opmaken, voordat je de uitkering aanvraagt. Doe dit niet te snel en ondoordacht.  Je mag alleen uitgaven doen die echt nodig zijn. Dat noemen we interen. Verantwoord interen is leven van ongeveer 1 ½ keer de bijstandsnorm. Geef je wel meer uit? Dan kunnen we je uitkering verlagen. Je uitkering wordt dan bijvoorbeeld niet overgemaakt of je uitkering wordt omgezet in een lening.

Een voorbeeld

• Je bent alleenstaand en hebt een bijstandsuitkering.
• Je hebt € 5.000,00 op je spaarrekening. Dat is lager dan de vermogensgrens van € 7.575,00 die voor jou geldt.
• Om precies te zijn: € 2.575,00 lager. Dit heet het vrij te laten vermogen.
• Je bent toe aan nieuwe bank, een nieuwe tv en laptop. Je geeft hier € 5.000,00 aan uit.
• Dan overlijdt er een familielid. Je krijgt € 4.000,- vanuit de erfenis.
• Je denkt dat je nog onder de vermogensgrens zit, maar dit is niet zo.
• De € 4.000,- is namelijk hoger dan de € 2.575,00 (je vrij te laten vermogen).

Het kan zijn dat we je uitkering dan moeten beëindigen. Ook al heb je die € 5.000,00 al opgemaakt aan spullen. Wanneer je weer recht hebt op de uitkering hangt af van hoe lang je van het geld kan leven. In dit voorbeeld gaat dat om € 1.425,00. De rekensom die hieronder zit:

€ 5.000,00 (eigen vermogen) + € 4.000,00 (erfenis) – € 7.575,00 (vermogensgrens) = € 1.425,00.

Je mag maximaal 1,5 keer de bijstandsnorm (hoogte uitkering) uitgeven per maand. In dit voorbeeld is de bijstandsnorm € 1.219,64 (ex. vakantiegeld). Je mag dus niet meer uitgeven dan € 1.829,64 per maand.

Je auto telt mee als vermogen. De gemeente kijkt hierbij naar de total loss waarde van je auto. Dat is de dagwaarde min de restwaarde. 75% van die waarde zien we als vermogen.

Voorbeeld:

Je bent alleenstaand en hebt een Volkswagen Polo uit januari 2015. De kilometerstand is 100.000 kilometer. Volgens de ANWB-koerslijst is de total loss waarde € 8.100,00. Hier nemen wij 75% van. Dus de waarde van je auto is € 6.075,00. Je vermogensgrens ligt op € 7.575,00. Dat betekent dat je nog ruimte hebt van € 1.500,00 (vrij te laten vermogen). Heb je daarnaast nog € 3000,00 aan spaargeld? Dan krijg je geen bijstandsuitkering. Je vermogen is namelijk hoger dan de vermogensgrens. Je moet eerst je vermogen aanspreken om van te leven.

Als het inkomen van jou en je partner samen lager is dan de bijstandsuitkering, dan kun je samen een aanvullende bijstandsuitkering aanvragen. Het bedrag van het inkomen van je partner wordt in mindering gebracht op de bijstandsuitkering.

EU-burger

Heb je de nationaliteit van een EU of EER-land? Of heb je de Zwitserse nationaliteit? Dan bent je EU-burger. Of je recht hebt op een bijstandsuitkering, hangt af van hoelang je in Nederland bent.

Korter dan 3 maanden in Nederland

Je hebt de eerste 3 maanden in Nederland recht op een uitkering als je voldoet aan een van de onderstaande voorwaarden:

• Je bent werknemer én je inkomen is lager dan de bijstandsnorm
• Je bent zelfstandig ondernemer. Dit ben als je een eigen bedrijf hebt en ingeschreven staat bij de Kamer van Koophandel.
• Je bent werkloos of arbeidsongeschikt, maar volgens het EU-recht ben je wel werknemer of zelfstandig ondernemer. Heb ik als buitenlander recht op bijstand? | Het Juridisch Loket
• Je bent familielid van een persoon die voldoet aan een van de bovenstaande voorwaarden. Én je woont op hetzelfde adres.

Je bent werknemer of zelfstandig ondernemer volgens het EU-recht als je:

• minimaal 16 uur per week werkt
• minimaal 50% verdient van de bijstandsnorm die voor jou geldt

Word je tegen je wil werkloos? Of raak je tijdelijk arbeidsongeschikt? Dan ben je volgens het EU-recht nog 6 maanden langer  werknemer of zelfstandig ondernemer.

Langer dan 3 maanden in Nederland

Ben je langer dan 3 maanden in Nederland? Dan heb je meestal recht op een bijstandsuitkering zolang je in Nederland mág zijn volgens het EU-recht. De gemeente vraag bij de IND na wat precies je situatie is.

Bent je korter dan 5 jaar in Nederland? Dan kan het aanvragen van bijstand gevolgen hebben voor je recht om in Nederland te verblijven. De gemeente meldt je aanvraag voor de uitkering ook bij de IND.

Verblijfsvergunning

 Als je een geldige verblijfsvergunning hebt dan heb je recht op bijstand. Je moet dan voldoen alle andere voorwaarden voor een bijstandsuitkering.

Is je verblijfsvergunning ingetrokken of verlopen? Dan heb je alleen recht op een bijstandsuitkering als je volgens de wet in Nederland mag blijven. Dat is het geval als:

• je op tijd bezwaar hebt gemaakt of in beroep bent gegaan tenen het intrekken van je vergunning. Je mag de uitkomst van het proces dan afwachten in Nederland.
• je vóór het verlopen van je verblijfsvergunning verlenging hebt aangevraagd.
• Je vóór het intrekken of verlopen van je verblijfsvergunning een andere verblijfsvergunning hebt aangevraagd

Geen verblijfsvergunning

Heb je geen verblijfsvergunning? Dan heb je geen recht op bijstand, tenzij je bezwaar hebt gemaakt of in beroep bent gegaan tegen de intrekking van je verblijfsvergunning.

Als  je een eigen huis hebt, kun je recht hebben op bijstand. De hoogte en de vorm van de uitkering hangt af van de overwaarde van je huis. Deze grens ligt op € 64.100,-. Afhankelijk daarvan kan de gemeente de bijstand betalen als een gift of als een lening. Voor een woonwagen en een woonboot gelden dezelfde regels.

De overwaarde van je huis wordt vastgesteld door een taxateur. Is de overwaarde van je huis lager dan € 64.100,- en woon je zelf in het huis? Dan kun je recht hebben op bijstand. Je moet dan ook voldoen aan de andere voorwaarden om een uitkering te kunnen krijgen.

Is de overwaarde van je huis hoger dan € 64,100,- en woon je zelf in het huis? Dan krijg je de uitkering in de vorm van een lening. Deze moet je later terug betalen. Je moet dan wel meewerken aan het afsluiten van een krediethypotheek op uw huis.

Heb je een eigen huis, woonwagen of boot waar je niet zelf in woont? Dan telt het huis mee in de berekening van je vermogen.

Voordat je een bijstandsuitkering aanvraagt is het belangrijk om eerst te kijken of er andere uitkeringen zijn waar je recht op kunt hebben. Een bijstandsuitkering is namelijk ‘de laatste’ uitkering die je aanvraagt. Andere uitkeringen zoals de WAO, WW, WIA, Ziektewet en WAJONG gaan voor. Dat noemen we een voorliggende voorziening.

Als je een bijstandsuitkering aanvraagt bekijken we eerst of je een van deze uitkeringen kunt krijgen. Als dit zo is dan is het aan jou om deze eerst aan te vragen.

Dit doe je bijvoorbeeld als je een jaarcontract had dat niet verlengd is. Je vraagt dan eerst een werkeloosheidsuitkering (WW) aan omdat deze  uitkering voorgaat op de bijstandsuitkering. Heb je daarna drie maanden Werkloosheidsuitkering gehad en in de tussentijd geen ander werk kunnen vinden? Dan pas kun je een bijstandsuitkering aanvragen.

Als blijkt dat je hier recht op hebt en deze uitkering is hoger dan de bijstandsnorm, dan heb je geen recht op de een bijstandsuitkering. Als het bedrag dat je krijgt lager is dan de bijstandsnorm, dan kun je wel een aanvullende bijstandsuitkering aanvragen.

Een voorbeeld:

Stel je hebt een Werkloosheidsuitkering (WW) van € 500,00 per maand en je bent alleenstaand. Dat betekent dat je € 635,88 te kort komt. Dit wordt dan aangevuld vanuit de bijstand. In de onderstaande tabel staan alle voorliggende voorzieningen in Nederland.